Tác dụng của Sâm Ngọc Linh và cách dùng tốt cho sức khỏe
Xem nhanh nội dung bài viết
Cho những ai chưa biết, Sâm Ngọc Linh còn có tên là sâm Việt Nam. Đây là một loại thảo dược thuộc họ cam tùng quý hiếm được tìm thấy lần đầu ở miền Trung Trung bộ Việt Nam. Vậy tác dụng của Sâm Ngọc Linh là gì và cách dùng như thế nào tốt cho sức khỏe, mời tham khảo trong bài viết sau.
Tổng quan về Sâm Ngọc Linh
Sâm Ngọc Linh là gì?
Sâm Ngọc Linh có tên khoa học là Panax vietnamensis, họ Cuồng cuồng. Đây là loại sâm Việt Nam mọc tập trung ở các khu vực miền núi Ngọc Linh thuộc huyện Đăk Tô, Kon Tum. Ngoài ra, sâm này còn mọc ở khu vực núi Ngọc Lum Heo thuộc xã Phước Lộc, huyện Phước Sơn.
Theo như các nghiên cứu gần đầy về sâm Ngọc Linh, loại thảo dược này còn mọc được ở định Ngọc Am thuộc Quảng Nam có độ cao 1200-2100m. Sâm mọc thành từng đám ở bên dưới tán rừng dọc bờ suối hoặc đất bùn.
Ngoài tên Sâm Ngọc Linh còn có các tên gọi khác như: sâm Việt Nam, sâm K5 (Khu Năm), củ ngải rọm con, sâm trúc, cây thuốc giấu,…Cây này phần rễ nhiều đốt và cong có màu nâu hoặc vàng xám. Trên thân có vết vân ngang chia rễ thành các đốt, điểm đặc biệt là xuất hiện nhiều sẹo.
Bộ phận dùng làm thuốc
Sâm Ngọc Linh qua các nghiên cứu tại nước ta cho thấy đây là loại thảo dược có giá trị cao với nhiều công dụng tốt cho sức khỏe. Bộ phận được dùng làm thuốc là thân rễ, củ sâm, rễ con, phần lá và thân được dùng làm trà sâm.
Theo bài đăng năm 1998 trên Biological and Pharmaceutical Bulletin – Tập san y khoa của Hiệp hội Dược Nhật Bản cho thấy Saponin nhóm Ocotillol chiếm hơn 50% hàm lượng saponin lấy từ rễ và thân rễ của Sâm Ngọc Linh có công dụng ức chế sự hoạt hoá EBV-EA và Majonoside-R2 (tác nhân hóa học có thể chống lại chất sinh ung thư hoá học).
Thành phần của Sâm Ngọc Linh
Trong Sâm Ngọc Linh bao gồm các thành phần sau:
- Hàm lượng hợp chất Ginsenoside có khung Dammaran từ 12-15%, các loại nhân sâm khác chỉ chứa 10%. Không chỉ vậy, Sâm Ngọc Linh còn chứa số lượng hợp chất Ginsenoside nhiều nhất (49), nhiều hơn so với Sâm Triều Tiên (26).
- Trong Sâm Ngọc Linh còn chứa hàm lượng cao Majonoside-R2 cùng các hợp chất Ginsenoside tương tự khác chiếm tỷ trọng 4,34% gấp 43 lần so với các loại thông thường.
- Sâm Ngọc Linh còn có chứa các hợp chất Polyacetylen, chất đường bột, axit béo, các khoáng chất vi lượng và tinh dầu.
Phân biệt Sâm Ngọc Linh thật và giả
Có 3 cách phân biệt Sâm Ngọc Linh thật và giả bao gồm:
Phân biệt thông qua mùi vị: Sâm Ngọc Linh thật có mùi thơm nồng ngửi thấy rất rõ ràng. Nếm thử có vị đắng pha chút ngọt nhẹ, thanh mát, giòn và không có xơ. Còn Sâm Ngọc Linh giả không có mùi thơm đặc trưng, nhai thấy cứng, dai và nhiều xơ, vị ngái đắng ngắt chứ không thanh ngọt.
Phân biệt thông qua hình dạng bên ngoài
- Về lá: Sâm Ngọc Linh thật lá nhỏ, mềm mỏng và mọc ở đỉnh của thân. Lá dạng kép chân vịt có từ 3-5 lá, răng cưa ở mép lá đều và nhỏ. Ngược lại Sâm Ngọc Linh giả lá to, bề ngang rộng, răng cửa sâu dày, bề mặt phía sau ít lông hơn so với sâm thật.
- Về thân rễ và rễ củ: Sâm Ngọc Linh thật có mắt trên thân mọc lệch nhau, mắt mọc lõm vào thân chứ không tròn hẳn. Vỏ củ sâm thật mỏng và nhẵn, không xù xì. Sau khi rửa sạch phần củ có màu vàng nâu hoặc màu xanh xám. Còn vỏ củ sâm giả rất sần sùi.
- Về cấu trúc đốt mắt: đốt mắt là do thân khí sinh hằng năm hình thành. Sâm Ngọc Linh thật nhiều rễ bám, các đốt mắt có khoảng cách so le không đều, số lượng mắt ít do 3 năm đầu cây sâm không rụng thân khí sinh nên chỉ hình thành 1 mắt sau đó cứ 1 năm sinh 1 mắt. Còn Sâm Ngọc Linh giả khoảng cách mắt đều, thẳng hàng do một năm mọc nhiều đốt.
- Về khối lượng củ sâm: Sâm Ngọc Linh thật cầm chắc tay, củ tuy bé nhưng nặng. Còn Sâm Ngọc Linh giả cầm có cảm giác bị rỗng bên trong, củ thì to nhưng nhẹ.
Phân biệt thông qua kiểm định
Đây là cách chính xác nhất bởi dược liệu được đem đi kiểm định hợp chất. Việc xác định dựa vào các phản ứng hoá học đặc trưng để nhận định hợp chất có trong sâm. Nếu trong kết quả kiểm tra, dược liệu có đủ các hợp chất Ginsenoside loại Rg1, Rb1, hợp chất Majonoside R2 thì là Sâm Ngọc Linh thật. Sâm Ngọc Linh giả chứa hàm lượng ít hợp chất Ginsenoside loại Rg1, Rb1 và đặc biệt không có hợp chất Majonoside R2.
Tác dụng của Sâm Ngọc Linh cho sức khỏe
Một số công dụng của Sâm Ngọc Linh có thể kể đến bao gồm:
- Hỗ trợ điều trị bệnh về tim mạch: Sâm Ngọc Linh giúp làm giảm hàm lượng cholesterol xấu, tăng cholesterol tốt, ổn định đường huyết ở mức an toàn. Ngừa xơ vữa động mạch, huyết áp thấp, rối loạn nhịp tim.
- Hạn chế mệt mỏi, suy nhược cơ thể: Sâm Ngọc Linh giúp kích thích cho hệ thần kinh trung ương, tăng khả năng vận động, điều hoà hoạt động của não bộ, phục hồi và tăng số lượng hồng cầu, tiểu cẩu, nhờ đó ngăn ngừa bệnh thiếu máu.
- Tăng cường sinh lý nam: nhờ hoạt chất saponin, cụ thể là ginsenoside giúp tăng sản xuất nitric oxide, từ đó làm tăng testosterone của nam, tăng hưng phấn và giảm rối loạn cương dương.
- Phục hồi và tăng cường sức đề kháng: nhờ chứa axit béo và axit amin, các nguyên tố vi lượng, đa lượng và các khoáng chất khác mà Sâm Ngọc Linh giúp bồi bổ cơ thể, tăng mạnh sức đề kháng.
- Ngoài ra, Sâm Ngọc Linh còn có một số tác dung khác như: phòng stress, lo âu, trầm cảm. Hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường, bảo vệ gan, chống oxy hóa ngừa ung thư.
Cách sử dụng Sâm Ngọc Linh hiệu quả
Cách sử dụng Sâm Ngọc Linh tươi hiệu quả là nhai hoặc ngậm trực tiếp Sâm đã được thái lát mỏng. Ngoài, Sâm Ngọc Linh còn có thể đem ngâm rượu hoặc ngâm với mật ong hoặc sấy khô thành Sâm Ngọc Linh khô.
Cách làm Sâm Ngọc Linh ngâm rượu: nguyên liệu cần 100g Sâm Ngọc Linh tươi cần 1 lít rượu trắng. Đem Sâm Ngọc Linh rửa sạch đất rồi để ráo. Sau đó cho củ sâm vào bình để dọc, đổ rượu vào ngâm trong 3 tháng. Dùng rượu sâm trước bữa ăn, mỗi ngày uống không quá 100ml.
Cách làm Sâm Ngọc Linh ngâm mật ong: nguyên liệu cần 1 củ Sâm Ngọc Linh trên 10 năm tuổi và mật ong rừng. Cũng sơ chế Sâm rửa sạch, để cho ráo rồi thái thành từng lát mỏng (1-1,5mm), đem phơi dưới quạt từ 3-5 giờ (lưu ý không phơi nắng để giữ được dược chất trong sâm). Sau đó cho sâm vào bình thuỷ tinh, đổ mật ong vào ngập hết sâm cao hơn tầm 1,5 – 2cm. Ngâm ở nơi thoáng mát trong 1 tháng, mỗi lần dùng 1 muỗng pha với nước ấm uống. Ngày uống 1-2 lần trước bữa ăn.
Những người không nên dùng Sâm Ngọc Linh
Dưới đây là các nhóm người không nên dùng Sâm Ngọc Linh:
- Người đau bụng thể hàn hoặc tiêu chảy.
- Người bị cao huyết áp (có thể sử dụng nhưng cần dùng với liều lượng phù hợp, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ).
- Phụ nữ đang mang thai.
- Trẻ dưới 13 tuổi.
- Người bị mất ngủ
Một số lưu ý khi sử dụng Sâm Ngọc Linh thường xuyên
- Cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng Sâm Ngọc Linh, đặc biệt là những người đang có bệnh hoặc đang dùng thuốc điều trị.
- Dùng với liều lượng đúng: dùng theo liều lượng hướng dẫn của bác sĩ hoặc liều lượng được ghi trên sản phẩm.
- Cần dùng thường xuyên: vì cần thời gian có tác dụng tốt nên sử dụng Sâm Ngọc Linh thường xuyên để có kết quả tốt.
- Theo dõi phản ứng: theo dõi phản ứng của cơ thể sau khi dùng Sâm Ngọc Linh, nếu có tác dụng phụ hoặc phản ứng không mong muốn cần ngừng dùng và hỏi ý kiến bác sĩ.
- Kiểm tra rõ nguồn gốc: tham khảo cách phân biệt Sâm Ngọc Linh thật giả, nếu mua thì mua ở nơi đáng tin cậy, uy tín để tránh sản phẩm giả.
- Không dùng đối với một số nhóm người: đọc phần những người không nên dùng Sâm Ngọc Linh để tránh dùng.
- Sâm Ngọc Linh cần được bảo quản đúng cách: bảo quản ở nơi thoáng mát, khô ráo, tránh ánh nắng trực tiếp. Đối với sản phẩm từ Sâm Ngọc Linh thì cần được đóng kín không tiếp xúc với không khí để duy trì chất lượng.
- Sâm Ngọc Linh chỉ là một loại thảo dược, không thay thế thuốc trị bệnh.
Điểm qua giá bán của Sâm Ngọc Linh trên thị trường
Kon Tum và Quảng Nam là 2 tỉnh đứng đầu trong việc nhân giống Sâm Ngọc Linh trồng và bán ra thị trường.
Đối với của Sâm Ngọc Linh trồng có giá dao động từ: 160-180 triệu đồng cho 1 kg củ Sâm Ngọc Linh. Giá có thể khác tuỳ thời điểm, có lúc lên tới 200 triệu đồng cho 500g. Sâm Ngọc Linh tuổi càng cao thì giá bán càng cao. Sâm từ 5 năm trở lên mới có thể bán được.
Người dùng có thể đến các nhà vườn trồng sâm ở 2 tỉnh Kon Tum, Quảng Nam để lựa và mua trực tiếp. Nếu không mua trực tiếp, người dùng có thể đặt từ các đơn vị kinh doanh Sâm Ngọc Linh uy tín.
Sâm Ngọc Linh là loại sâm thứ 20 được phát hiện trên thế giới và là loại Sâm thuộc nước Việt Nam. Với nhiều dược chất mang lại công dụng tốt cho sức khoẻ, Sâm Ngọc Linh cũng thuộc loại quý hiếm giá trị cao. Trên đây là tất cả những thông tin về Sâm Ngọc Linh mà Vivita cung cấp đến người đọc tham khảo, hiểu và nắm thông tin trước khi sử dụng là điều cần thiết, chúc mọi người nhiều sức khoẻ.
