Huyết áp như thế nào là bình thường?

Dù tăng hay hạ huyết áp, người bệnh đều phải đối mặt với các nguy cơ lớn về sức khỏe, thậm chí phải trả giá bằng chính mạng sống của mình. Tuy nhiên, kiến thức về huyết áp ở nhiều người vẫn còn chưa đúng, dẫn đến xử trí sai cách. Vậy huyết áp như thế nào là bình thường, như thế nào là bất ổn? Cách đo và đọc chỉ số huyết áp chính xác là gì? Tất cả sẽ được chia sẻ trong nội dung dưới đây.

Ngoài việc giúp bạn nhận biết huyết áp người bình thường là bao nhiêu, bài viết còn cung cấp các kiến thức cần thiết khi theo dõi huyết áp và cách an toàn để duy trì huyết áp ổn định. Tin rằng nội dung sẽ hữu ích với bất kì ai, vào bất cứ thời điểm nào trong cuộc đời của họ. 

QC

Có thể bạn chưa biết về HUYẾT ÁP

Chúng ta thường nghe nói nhiều về những cơn đột tử và các tai biến nặng nề ở những người mắc bệnh cao huyết áp hoặc hạ huyết áp. Song khi hỏi huyết áp là gì, huyết áp như thế nào là bình thường thì đa số lại không thể trả lời được.

Khi bạn không nắm được khái niệm huyết áp và cơ chế bệnh lý, không biết chỉ số huyết áp bình thường nằm trong khoảng bao nhiêu, thì bạn không thể tự theo dõi và đánh giá tình trạng sức khỏe của mình được. Vì vậy trong phần đầu tiên, chúng ta sẽ tìm hiểu tổng quan về huyết áp.

Huyết áp là gì?

Theo Wikipedia, “huyết áp là áp lực đẩy do sự tuần hoàn của máu trong các mạch máu” nhằm đưa máu từ tim đến các mô, cơ quan khác trong cơ thể. Hiểu một cách cụ thể hơn, huyết áp hình thành từ sức cản của thành động mạch và lực co bóp của cơ tim, giúp đẩy máu đến nuôi dưỡng các mô tế bào. Vì thế, huyết áp cũng chính là dấu hiệu đại diện cho sự sống ở con người.

Tùy theo từng trạng thái sức khỏe và thời điểm khác nhau, chỉ số huyết áp có thể thay đổi trong một mức độ an toàn. Nếu vẫn ở trong ngưỡng này đồng nghĩa với sức khỏe tim mạch ổn định, ngược lại cho thấy sự bất ổn đáng ngờ. Do đó, việc xác định chỉ số huyết áp bình thường là bao nhiêu rất quan trọng.

Và để biết huyết áp như thế nào là bình thường cũng như dễ theo dõi chỉ số, các nhà khoa học đã sử dụng 2 chỉ số đo bằng đơn vị mi-li-mét thủy ngân (mmHg), thường thể hiện dưới dạng một tỷ số, bao gồm:

• Huyết áp tâm thu (là huyết áp tối đa và cũng là số trên trong máy đo): Chỉ áp suất trong động mạch trong lúc tim đang co bóp và thường có giá trị cao hơn chỉ số còn lại.
• Huyết áp tâm trương (là huyết áp tối thiểu và cũng là số dưới trong máy đo): Chỉ áp lực đo của máu giữa 2 lần đập của tim, tức là đo trong trạng thái tim đang thư giãn. Vì thế, chỉ số này sẽ thấp hơn huyết áp tâm thu.

Chỉ số huyết áp bình thường là bao nhiêu?

Bệnh tật và rối loạn huyết áp có mối liên quan trực tiếp đến nhau. Do đó, việc nắm được chỉ số huyết áp của người bình thường sẽ rất có lợi cho tiến trình theo dõi sức khỏe của bạn. Và như đã chia sẻ ở phía trên, chỉ số huyết áp của một người sẽ được đánh giá dựa trên huyết áp tâm thu – huyết áp tâm trương và khoảng cách giữa hai chỉ số này (chưa kể các yếu tố khác nhau tuổi tác, giới tính…). Cụ thể:

• Huyết áp bình thường, ổn định thường sẽ nằm trong mức: Dưới 120mmHg đối với huyết áp tâm thu và dưới 80mmHg đối với huyết áp tâm trương.
• Huyết áp thấp sẽ có chỉ số: Dưới 100mmHg với huyết áp tâm thu
• Huyết áp cao sẽ nằm trong mức: Từ 140 mmHg trở lên với huyết áp tâm thu và từ 90 mmHg trở lên với huyết áp tâm trương. Trường hợp tiền cao huyết áp, chỉ số sẽ nằm trong khoảng 120-139 mmHg huyết áp tâm thu và 80-89 mmHg huyết áp tâm trương. 

Dĩ nhiên, đây chỉ là tiêu chí xác định tương đối. Muốn biết chi tiết huyết áp như thế nào là bình thường tùy theo độ tuổi, giới tính…, bạn nên tham khảo bảng huyết áp tiêu chuẩn được công bố bởi WHO:

Lưu ý: khi đo nếu thấy khoảng cách giữa 2 chỉ số huyết áp (áp suất xung) gần nhau là nguy cơ biến chứng nặng nề, còn khoảng cách xa nhau thì sẽ an toàn hơn. Trong thực tế, việc bạn nắm được huyết áp như thế nào là bình thường thôi vẫn là chưa đủ, vì huyết áp ở một người thường không ổn định trong những hoàn cảnh khác nhau, nên cần đo liên tục nhiều lần trong ngày và đều đặn trong tháng để có sự so sánh chắc chắn hơn.

Cách đo và đọc chỉ số huyết áp trên các bộ phận?

Biết huyết áp người bình thường là bao nhiêu rồi, giờ là lúc bạn nên học cách đo huyết áp bằng các thiết bị y tế chuyên dụng. Bởi không phải lúc nào chúng ta cũng có thời gian đến bệnh viện thăm khám và kiểm tra sức khỏe, nên việc tự theo dõi ngay tại nhà là việc cần thiết phải trau dồi, đặc biệt khi trong nhà có thành viên lớn tuổi hoặc có tiền sử bệnh huyết áp.

Sau đây là 2 hình thức đo huyết áp phổ biến nhất hiện nay:

Ở bắp tay

Đo ở bắp tay thường cho kết quả chính xác hơn so với cổ tay, nhưng chỉ số giữa bắp tay trái và tay phải lại không giống nhau mà có sự chênh lệch trong vòng 10mmHg. Nếu vượt quá ngưỡng chênh lệch này là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang bất ổn. Ngoài ra, bạn nên đo thử hai tay để biết bên nào có chỉ số cao hơn, và chúng ta sẽ sử dụng chỉ số này để theo dõi huyết áp đều đặn.

– Sau đây là tư thế đo huyết áp ở bắp tay:

1. Ngồi thẳng lưng trên ghế, đặt tay lên mặt bàn, chân song song với mặt sàn. Khoảng cách giữa mặt bàn và ghế tốt nhất nên từ 25-30 cm.
2. Không mặc áo khoác, đồng thời vén tay áo để lộ bắp tay trần. 
3. Dùng tay còn lại quấn vòng bít quanh bắp tay ở vị trí ngang với tim.
4. Đặt dây đo của ống nghe lên trên động mạch cánh tay và bắt đầu đo.

– Cách đọc chỉ số trên thiết bị: 

• Số trên: Huyết áp tâm thu
• Số dưới: Huyết áp tâm trương
• Số cuối: Nhịp tim.

Vì bạn đã biết huyết áp như thế nào là bình thường nên sau khi đọc chỉ số, bạn có thể tự xác định được sức khỏe huyết áp của chính mình và các thành viên gia đình.

Ở cổ tay

Ngoài bắp tay, gần đây thị trường còn xuất hiện máy đo huyết áp ở cổ tay. Cách đọc chỉ số huyết áp bình thường của người trên thiết bị này cũng tương tự máy đo bắp tay, chỉ khác một chút ở tư thế sử dụng. Cụ thể:

1. Tư thế ngồi tương tự như đo bắp tay nhưng phần tay sẽ đề chéo ngang ngực.
2. Quấn vòng bít quanh cổ tay trần (nên đo tay trái vì gần tim hơn hoặc đo cả hai tay để so sánh kết quả). Cách quấn đúng là ngón tay cái sẽ song song với màn hình thiết bị, khoảng cách mép vòng bít đến cổ tay từ 1-2 cm.
3. Còn lại, cách đọc vẫn không có gì thay đổi so với cách đo bắp tay thông thường.

Lưu ý:

Huyết áp của người bình thường luôn có sự thay đổi dựa trên nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm các yếu tố tác động như chơi thể thao, chấn thương, mất máu, ăn quá mặn, uống nhiều chất kích thích, tâm lý bất ổn, lớn tuổi… Vì thế, để xác định chính xác chỉ số huyết áp, bạn cần đo nhiều lần trong ngày, ở cả hai tay và nên theo dõi đều đặn trong một khoảng thời gian dài. 

Đặc biệt, trước khi đo cần lưu ý những vấn đề sau, vì chúng có thể khiến chỉ số “nhảy múa”, chẳng hạn như:

• Trước khi đo nửa tiếng, bạn không nên hút thuốc lá, uống cà phê, uống rượu bia.
• Nghỉ khoảng nửa tiếng sau khi vận động rồi mới tiến hành đo.
• Không đo trong trạng thái kích động tâm lý, âu lo hồi hộp.
• Thời gian giữa các lần đo nên cách nhau khoảng 5 phút…

Một số lưu ý để bạn luôn có một huyết áp ổn định

Các chia sẻ ở phần trên đã giúp bạn nhận biết huyết áp như thế nào là bình thường. Và như vậy, việc xác định huyết áp bao nhiêu là ổn định cũng không còn khó nữa. Tuy nhiên, vấn đề cần làm không phải là chờ bệnh rồi mới đo huyết áp, mà điều chúng ta cần đề cao là làm sao để duy trì chỉ số này ở mức an toàn. 

Nếu bạn cũng cùng mối quan tâm, hãy tham khảo các gợi ý dưới đây:

• Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý: Tăng bổ sung trái cây, rau củ quả tươi. Hạn chế tiêu thụ thức ăn nhanh, các món ngâm muối chua, đồ ăn mặn, chiên rán nhiều dầu mỡ.
• Vận động khoa học thường xuyên: Mỗi ngày nên tập thể dục khoảng 15-30 phút để khí huyết lưu thông, từ đó ổn định huyết áp, nâng cao đề kháng, phòng ngừa bệnh tật.
• Từ bỏ thói quen xấu: Thức khuya, hút thuốc lá, ngủ dậy trễ, uống quá nhiều bia rượu… có thể gây ra các vấn đề về sức khỏe. Từ bỏ chúng bạn sẽ giữ huyết áp ổn định hơn.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Bệnh tật có thể gõ cửa vào bất cứ lúc nào. Để phòng và ngăn ngừa tiến triển, bạn nên kiểm tra thường xuyên sức khỏe 6 tháng/ lần. Đây là cách đơn giản nhất là tầm soát các bệnh lý về tim mạch, trong đó có huyết áp.

Chúng ta vừa tìm hiểu huyết áp như thế nào là bình thường. Hy vọng bạn đã nắm được huyết áp người bình thường là bao nhiêu và có cách cân bằng lối sống phù hợp để hướng đến một sức khỏe vững bền. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào hãy gọi ngay vào số HOTLINE: 1900 2061 hoặc truy cập vào Website: Vivita.vn để được chúng tôi tận tình tư vấn