Các bài tập cho mắt cận giúp cải thiện và duy trì thị lực

Đôi mắt là “cửa sổ tâm hồn”, nhưng chúng dễ bị mỏi và yếu đi nếu không được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, chỉ với một vài bài tập cho mắt cận đơn giản mà Vivita chia sẻ ngay trong bài viết sau đây, mọi người hoàn toàn có thể giúp mắt thư giãn và cải thiện tầm nhìn hiệu quả.

Lợi ích thực tế khi thực hiện bài tập cho mắt cận

Thực hiện đều đặn các bài tập yoga cho mắt cận mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho sức khỏe thị lực. Không chỉ giúp đôi mắt thư giãn sau thời gian làm việc căng thẳng, những bài tập này còn góp phần:

• Hỗ trợ giảm cảm giác mỏi, khô và nhức mắt sau khi sử dụng thiết bị điện tử lâu
• Tăng khả năng điều tiết và tập trung của mắt
• Cải thiện tuần hoàn máu quanh vùng mắt, giúp mắt sáng và khỏe hơn
• Hỗ trợ làm chậm quá trình tăng độ cận ở người thường xuyên học tập hoặc làm việc với màn hình
• Giúp đôi mắt thư giãn, giảm căng thẳng tinh thần và nâng cao hiệu suất làm việc

Các bài tập cho mắt cận phổ biến và cách thực hiện

Xoay tròn mắt

Đầu tiên bạn có thể bắt đầu với bài tập xoay tròn mắt, đây động tác đơn giản nhưng giúp kích hoạt và thư giãn các cơ quanh mắt vốn bị căng khi nhìn gần lâu khá hiệu quả.

Cách thực hiện:

• Ngồi hoặc đứng thẳng lưng, giữ đầu cố định, mắt nhìn thẳng về phía trước.
• Nhẹ nhàng đưa mắt nhìn lên cao, sau đó quay chầm chậm theo chiều kim đồng hồ tạo hình tròn, từ vị trí cao → phải → thấp → trái → trở về vị trí cao. Lặp lại khoảng 5-10 vòng.
• Sau đó đổi chiều quay: từ vị trí cao → trái → thấp → phải → trở về. Lặp lại 5-10 vòng.

Lưu ý: không nhắm mắt trong quá trình xoay, không xoay quá nhanh để tránh choáng hoặc hoa mắt. Bài tập này giúp cải thiện lưu thông cho vùng cơ mắt và giảm cảm giác mỏi mắt khi học tập hoặc làm việc với màn hình.

Đảo mắt theo hình

Tiếp theo là bài tập “đảo mắt theo hình”, nghĩa là di chuyển mắt theo một hình vẽ tưởng tượng (ví dụ hình số 8, vòng tròn, hoặc hình ô vuông) để tăng khả năng điều tiết và linh hoạt của mắt.

Cách thực hiện:

• Ngồi thoải mái, nhìn vào một điểm cố định trước mặt ở khoảng cách khoảng 2-3 mét.
• Giả sử bạn sẽ vẽ hình số 8 nằm ngang (∞) bằng mắt thì mắt sẽ di chuyển chậm rãi từ giữa điểm nhìn sang phải, xuống dưới, sang trái, lên trên, rồi trở về giữa. Lặp lại trong khoảng 30 giây.
• Sau đó thay đổi hình, ví dụ hình vuông thì mắt sẽ di chuyển theo cạnh vuông, mỗi cạnh giữ khoảng 1 giây, lặp lại vài lần.

Tác dụng của động tác này sẽ giúp hỗ trợ “huấn luyện” các cơ điều khiển mắt và khả năng kiểm soát chuyển động của mắt, đặc biệt hữu ích khi mắt phải chuyển đổi nhanh giữa các điểm nhìn, ví dụ từ bảng đen đến vở hoặc từ màn hình đến sách.

Bài tập nhìn gần – nhìn xa

Bài tập này giúp mắt linh hoạt hơn trong việc điều tiết từ nhìn gần sang nhìn xa, rất hữu ích cho người bị cận thị hoặc phải làm việc lâu ở khoảng cách gần.

Cách thực hiện:

• Giữ một vật nhỏ (ví dụ bút hoặc nút) ở khoảng cách khoảng 25 – 30 cm trước mặt, nhìn tập trung vào vật đó khoảng 15 – 20 giây.
• Sau đó chuyển cái nhìn sang một vật ở xa (khoảng 5 – 6 mét hoặc một cửa sổ/hình ảnh phía xa) và giữ nhìn khoảng 15 – 20 giây.
• Quay lại nhìn vật gần, rồi lại nhìn vật xa. Lặp lại khoảng 5 lần.

Thực hiện động tác này thường xuyên sẽ hỗ trợ giúp cơ mắt học được cách chuyển đổi điều tiết giữa các khoảng cách khác nhau, giúp tránh cho mắt bị “khóa” chỉ nhìn gần quá lâu, giảm mỏi mắt và hỗ trợ thị lực khi nhìn xa.

Bài tập chớp mắt

Khi nhìn màn hình hoặc đọc sách lâu, tần suất chớp mắt thường sẽ giảm dần và dẫn tới tình trạng mắt khô, mỏi. Vậy nên, với bài tập chớp mắt này sẽ giúp cải thiện tình trạng này một cách hiệu quả.

Cách thực hiện:

• Ngồi thoải mái trước màn hình hoặc bàn làm việc.
• Nhắm mắt nhẹ nhàng trong khoảng 2 giây, sau đó từ từ mở ra và chớp thật nhanh khoảng 2-3 lần liên tiếp.
• Lặp lại chu trình chớp nhanh 2-3 lần rồi nhắm mắt 2 giây và lặp lại mỗi 20 phút khi làm việc, hoặc thực hiện tiếp tục trong khoảng 1-2 phút.

Khi thực hiện đúng cách và đều đặn sẽ hỗ trợ giúp kích hoạt tuyến lệ và làm ẩm bề mặt mắt, giảm cảm giác khô mắt, mỏi mắt, đặc biệt hữu ích khi bạn sử dụng màn hình máy tính, điện thoại nhiều.

Viết chữ bằng mắt

Đây là bài tập thú vị hơn dành cho mắt khi mọi người sẽ sử dụng mắt như “bút” để “viết” chữ hoặc ký tự trong không gian để có thể hỗ trợ kích hoạt cơ mắt và tăng cường phối hợp giữa mắt và thần kinh. Ngoài ra, bài tập này còn giúp cơ mắt linh hoạt hơn, tăng khả năng nhận biết chuyển động nhỏ của mắt, giảm căng thẳng và tạo “kích thích” mới cho hệ thống nhìn.

Cách thực hiện:

• Ngồi thẳng, nhìn thẳng về phía trước. Hãy tưởng tượng một tấm bảng trắng hoặc màn hình trắng ở trước mặt bạn.
• Dùng mắt vẽ từng nét chữ cái (ví dụ A, B, C) hoặc chữ số (1, 2, 3), nghĩa là bạn nhìn chầm chậm theo nét của chữ bằng cách di chuyển mắt (không di chuyển đầu).
• Vẽ mỗi chữ khoảng 5-10 giây, sau đó chuyển sang chữ khác. Lặp lại 2-3 lần mỗi buổi.

Chườm nóng mắt bằng lòng bàn tay

Không chỉ tập vận động mắt, bạn có thể thư giãn và tăng lưu thông máu quanh vùng mắt bằng phương pháp chườm nóng bằng lòng bàn tay.

Cách thực hiện:

• Chà 2 lòng bàn tay vào nhau nhanh khoảng 10-15 giây để tạo nhiệt.
• Sau đó nhắm mắt và đặt hai lòng bàn tay lên mắt (không chạm trực tiếp lên nhãn cầu) sao cho bàn tay che kín vùng mắt và đầu mũi. Giữ khoảng 30-60 giây, thả lòng bàn tay ra, thư giãn.
• Lặp lại 1-2 lần mỗi ngày, đặc biệt sau khi làm việc màn hình lâu hoặc cảm thấy mắt căng.

Chính nhiệt từ tay giúp thư giãn các cơ xung quanh mắt, tăng lưu thông máu, giúp mắt bớt mỏi, cảm giác nặng nề, tạo sự dễ chịu cho vùng mắt và vùng xung quanh.

Nhìn vào một điểm

Bài tập này giúp cải thiện khả năng giữ cố định ánh nhìn và giúp mắt trở nên ổn định hơn thay vì hay bị nhảy hoặc mất tập trung, cực kỳ hữu ích khi mắt mỏi hoặc cần nghỉ.

Cách thực hiện:

• Chọn một điểm cố định ở phía xa ví dụ một chấm nhỏ vẽ trên tường hoặc một vật nhỏ cách bạn khoảng 3-5 m.
• Ngồi thẳng, nhìn chăm chú vào điểm đó trong khoảng 20-30 giây, giữ mắt không di chuyển, không nhíu mày.
• Sau đó nhắm mắt thư giãn 5 giây, mở ra và nhìn lại điểm đó 2-3 lần.

Bài tập trataka

Đây là bài tập cổ truyền từ yoga có tê Trataka (nhìn cố định một điểm hoặc ngọn nến), có khả năng hỗ trợ giúp mắt và tinh thần đều thư giãn, tăng khả năng tập trung và hỗ trợ thị lực. Ngoài việc kích thích cơ mắt và tăng khả năng điều tiết, Trataka còn giúp thư giãn thần kinh, giảm căng thẳng mắt, rất phù hợp khi bạn cảm thấy mỏi mắt hoặc muốn tăng khả năng nhìn rõ hơn.

Cách thực hiện:

• Ngồi thẳng, lưng thẳng, chọn một điểm nhỏ để nhìn thường là ngọn nến nhỏ đặt cách bạn khoảng 1-1,5 mét, hoặc một chấm đen trên nền sáng.
• Nhắm mắt 2-3 giây để thư giãn rồi mở mắt và nhìn chằm chằm vào điểm đó mà không chớp hoặc nháy mắt quá nhiều, trong khoảng 30-60 giây (hoặc hơn nếu bạn quen).
• Nếu mắt cảm thấy mỏi thì nhắm lại thư giãn 10 giây rồi tiếp tục. Sau khi hoàn thành, nhắm mắt và tưởng tượng điểm đó trong tâm trí khoảng 15-20 giây.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

Làm bài tập bao lâu mỗi ngày thì hiệu quả?

Người tập nên dành khoảng 10 đến 15 phút mỗi ngày để thực hiện các bài tập cho mắt cận. Việc duy trì đều đặn quan trọng hơn cường độ luyện tập. Khi người tập hình thành thói quen tập hàng ngày, các cơ quanh mắt sẽ dần linh hoạt hơn, cảm giác mỏi và khô mắt cũng giảm rõ rệt. Tuy nhiên, người tập không nên tập quá lâu trong một lần vì điều đó có thể khiến mắt căng hơn, đặc biệt khi mới bắt đầu.

Bài tập có giúp chữa khỏi cận thị không?

Hiện nay, chưa có nghiên cứu khoa học nào chứng minh rằng các bài tập cho mắt cận có thể chữa khỏi hoàn toàn cận thị. Tuy nhiên, khi người tập thực hiện đều đặn, các bài tập này có thể giúp giảm mỏi mắt, cải thiện khả năng điều tiết và hỗ trợ duy trì thị lực ổn định hơn. Người bị cận thị vẫn cần đeo kính đúng độ và kiểm tra mắt định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

Bài tập có phù hợp với trẻ em và người lớn không?

Các bài tập cho mắt cận phù hợp cho cả trẻ em và người lớn, miễn là người tập thực hiện đúng hướng dẫn và không ép mắt làm việc quá sức.

Còn ở trẻ em, bài tập giúp rèn thói quen chăm sóc mắt sớm, còn ở người lớn, bài tập giúp giảm căng thẳng và khô mỏi do làm việc với thiết bị điện tử. Phụ huynh nên hướng dẫn trẻ thực hiện nhẹ nhàng, không ép trẻ nhìn quá lâu ở một tư thế.

Khi nào nên ngưng hoặc thay đổi bài tập?

Người tập nên ngưng hoặc điều chỉnh bài tập nếu cảm thấy mắt đau, chóng mặt, nhìn mờ hơn bình thường hoặc xuất hiện cảm giác khó chịu kéo dài. Trong trường hợp này, người tập cần để mắt nghỉ ngơi và tham khảo ý kiến bác sĩ nhãn khoa trước khi tiếp tục.

Ngoài ra, người tập cũng nên thay đổi bài tập định kỳ để tránh sự nhàm chán và giúp các cơ mắt được vận động đa dạng hơn.

Kết luận

Việc thực hiện đều đặn bài tập cho mắt cận mỗi ngày là điều cần thiết để giúp đôi mắt của bạn được thư giãn và duy trì thị lực tốt hơn. Ngoài ra, để chăm sóc mắt toàn diện, mọi người có thể chọn mua sản phẩm bảo vệ mắt chính hãng tại nhà thuốc Vivita hoặc liên hệ dược sĩ Vivita để được tư vấn miễn phí và chu đáo nhất.