Tác Dụng Phụ Của Cà Gai Leo Là Gì? Không Thể Xem Nhẹ

Trong y học cổ truyền, cà gai leo thường được ví như “vị thuốc vàng” cho gan với nhiều công dụng đáng nể. Tuy nhiên, dưới góc nhìn khoa học và kinh nghiệm lâm sàng, không có loại dược liệu nào hoàn hảo mà không mang theo bất cứ rủi ro nào. Nếu người dùng cố lạm dụng để trị bệnh hay sử dụng cà gai leo không đúng cách sẽ biến chúng thành “chất độc”.

Trong bài viết dưới đây, mời mọi người cùng Vivita tìm hiểu chi tiết tác dụng phụ của cà gai leo và đối tượng thận trọng khi sử dụng.

Giới thiệu về cà gai leo 

Cà gai leo là gì?

Cà gai leo thuộc họ Cà (Solanaceae), được biết với tên khoa học là Solanum Procumbens. Cây mọc hoang ở nhiều vùng nông thôn, đặc biệt ở các tỉnh miền Bắc và miền Trung Việt Nam. Chúng là cây thân leo sống lâu năm, có cành non phủ lông tơ và gai nhọn, lá mọc so le hình bầu dục hoặc trứng, hai mặt đều có gai.

Hoa cà gai leo màu trắng hoặc tím nhạt, quả mọng hình cầu, khi chín có màu đỏ tươi đẹp mắt. Bộ phận dùng làm thuốc chủ yếu là rễ, thân, lá và quả, được thu hái quanh năm, rửa sạch, thái lát, phơi hoặc sấy khô để dùng dần. Tại Việt Nam, chúng còn được biết đến qua những cái tên như cà vạnh, cà lù hay cà quạnh.

Những nghiên cứu về cà gai leo

Trong những thập kỷ gần đây, cà gai leo đã trở thành đối tượng của nhiều nghiên cứu khoa học chuyên sâu. Đặc biệt là tại Việt Nam, loại thảo dược này đang được sử dụng rất nhiều trong các thực phẩm hỗ trợ. Dưới đây là một số nghiên cứu nổi bật:

• Nghiên cứu ban đầu của Viện Dược liệu: Từ những năm 1980, các nghiên cứu cho thấy cà gai leo có tiềm năng bảo vệ gan. Các nghiên cứu từ 1987–2000 được ghi nhận cho thấy cây ức chế xơ hóa gan và ngăn ngừa tiến triển xơ gan trong các mô hình thực nghiệm.
• Nghiên cứu lâm sàng về viêm gan B: Nghiên cứu năm 1999 của TS. Trịnh Thị Xuân Hòa tại Bệnh viện Quân y 103 cho thấy cà gai leo làm giảm nồng độ virus viêm gan B, cải thiện các triệu chứng như mệt mỏi, vàng da và nâng cao mức men gan.
• Nghiên cứu của TS. Nguyễn Thị Bích Thu: Cho thấy chiết xuất và glycoalkaloid từ cà gai leo có tác dụng chống oxy hóa, với hoạt tính chống oxy hóa đạt 47.5% đối với chiết xuất và 38.1% đối với glycoalkaloid. Ngoài ra, cây ức chế các dòng tế bào ung thư như Hep 3B, PLC/PRF (ung thư gan) và ung thư cổ tử cung, nhưng cần thêm nghiên cứu lâm sàng chi tiết hơn.
• Luận văn tiến sĩ của Nguyễn Phúc Thái (1998): Dưới sự hướng dẫn của PGS.PTS. Nguyễn Khắc Hải và GS.TS Nguyễn Phúc Hưng, cho thấy cà gai leo bảo vệ gan đáng kể trước độc tính TNT, hạn chế tổn thương và cải thiện chức năng tế bào gan.

Công dụng của cà gai leo

Với các hoạt chất quan trọng và những bằng chứng khoa học, cà gai leo mang lại nhiều công dụng quý giá cho sức khỏe, đặc biệt là lá gan:

• Hỗ trợ điều trị viêm gan virus (B, C): Các hoạt chất Glycoalkaloid có khả năng ức chế sự sao chép của virus, làm giảm tải lượng virus và cải thiện các triệu chứng viêm gan.
• Bảo vệ tế bào gan, hạ men gan: Cà gai leo giúp ổn định màng tế bào gan, ngăn chặn sự tổn thương và hoại tử của tế bào gan do rượu bia, hóa chất hoặc virus. Đồng thời, nó giúp làm giảm nồng độ men gan cao (AST, ALT) về mức bình thường.
• Giải độc gan, tăng cường chức năng gan: Tăng cường khả năng chuyển hóa và đào thải các chất độc hại ra khỏi cơ thể, bảo vệ gan khỏi các tác nhân gây hại từ môi trường, thực phẩm bẩn.
• Hỗ trợ điều trị xơ gan, ngăn ngừa ung thư gan: Làm chậm quá trình tiến triển của xơ gan, giảm mức độ tổn thương của gan và hỗ trợ ngăn ngừa sự hình thành các tế bào ung thư gan.
• Chống oxy hóa, chống viêm: Các flavonoid trong cà gai leo có khả năng chống lại các gốc tự do, bảo vệ tế bào khỏi stress oxy hóa và giảm các phản ứng viêm trong cơ thể.
• Hỗ trợ giải rượu: Cà gai leo cũng được dùng để giải rượu nhanh chóng, làm giảm các triệu chứng khó chịu do say rượu như đau đầu, mệt mỏi, buồn nôn,…

Tác dụng phụ của cà gai leo là gì?

Vậy uống cà gai leo có tác dụng phụ gì không? Hiện chưa có chứng minh hoặc báo cáo chính thức nào cho thấy cà gai leo gây tác dụng phụ nghiêm trọng. Đây là loại thảo dược an toàn và lành tính với nhiều công dụng tốt cho sức khỏe, đặc biệt là gan. Tuy nhiên, giống như nhiều loại dược liệu khác, cà gai leo vẫn có thể gây ra những phản ứng không mong muốn.

• Rối loạn tiêu hóa nhẹ, gây khô miệng, khát nước, buồn nôn, khó tiêu, tiêu chảy hoặc táo bón. Tuy nhiên, nếu cơ thể đã quen với dược liệu thì các tác dụng phụ trên sẽ giảm dần và biến mất.
• Một số người có cơ địa nhạy cảm sẽ xuất hiện triệu chứng dị ứng, dấu hiệu là ngứa, nổi mẩn đỏ, phát ban, sưng ở mặt, môi, lưỡi hoặc họng và khó thở.
• Sử dụng quá liều lượng trong thời gian dài có thể làm tăng gánh nặng cho hệ bài tiết của cơ thể, bao gồm cả thận.
• Hạ đường huyết nhẹ ở một số người nhưng không nhiều, bệnh nhân tiểu đường đang điều trị bằng thuốc cần lưu ý.
• Tương tác với một số loại thuốc tây y, làm thay đổi hiệu quả của thuốc hoặc tăng nguy cơ tác dụng phụ của cả hai.

Đối tượng nên thận trọng khi dùng cà gai leo

Phụ nữ mang thai và cho con bú

Hiện tại, chưa có đủ nghiên cứu khoa học xác định tính an toàn tuyệt đối của cà gai leo đối với phụ nữ mang thai và thai nhi. Một số hoạt chất trong thảo dược có khả năng ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi hoặc gây co bóp tử cung, dẫn đến nguy cơ sảy thai hoặc sinh non.

Ngoài ra, các hoạt chất có thể đi vào sữa mẹ và ảnh hưởng đến trẻ sơ sinh vì có cơ thể còn non nớt và nhạy cảm. Vậy nên, khách hàng không sử dụng cà gai leo trong thời kỳ mang thai, cho con bú nếu không có sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ chuyên khoa.

Người bị bệnh thận

Khi sử dụng thảo dược, các hoạt chất sau khi chuyển hóa sẽ được thận lọc và bài tiết. Đối với người có chức năng thận suy yếu, sử dụng cà gai leo có thể tăng gánh nặng cho thận. Nếu dùng với liều lượng cao hoặc trong thời gian dài, bệnh lý trở nên tồi tệ hơn hoặc gây ra các biến chứng không mong muốn.

Trẻ em

Hệ thống cơ quan của trẻ em như gan và thận chưa thể phát triển hoàn thiện như người lớn. Đặc biệt, cơ thể trẻ em rất nhạy cảm với các hoạt chất sinh học. Nếu chưa rõ an toàn, sử dụng cà gai leo cho bé có thể gây ra tác dụng phụ do do khả năng chuyển hóa và đào thải dược chất kém.

Hơn nữa, hiện chưa có nghiên cứu cụ thể về liều lượng và tác động an toàn của cà gai leo cho trẻ em. Vậy nên, mọi người chỉ sử dụng khi có chỉ định và liều lượng cụ thể từ bác sĩ nhi khoa hoặc chuyên gia y tế.

Người đang dùng các loại thuốc điều trị

Cà gai leo có thể làm giảm hấp thu hoặc tăng đào thải thuốc, khiến thuốc điều trị không đạt được nồng độ cần thiết. Ngoài ra, chúng cũng làm chậm quá trình chuyển hóa thuốc, khiến nồng độ thuốc trong máu tăng cao quá mức. Vậy nên, những ai đang dùng thuốc chống đông máu, thuốc điều trị bệnh tiểu đường, thuốc hạ huyết áp, thuốc điều trị viêm gan,… nên thận trọng và tham khảo ý kiến chuyên gia.

Người có tiền sử dị ứng

Người có cơ địa dễ dị ứng, đặc biệt là dị ứng với các loại thực vật thuộc họ Cà hoặc các loại thảo mộc khác cũng có nguy cơ cao hơn bị dị ứng với cà gai leo. Các phản ứng có thể từ nhẹ như mẩn ngứa, phát ban, cho đến nghiêm trọng hơn như sưng phù, khó thở, sốc phản vệ.

Nếu mọi người có tiền sử dị ứng, hãy thận trọng khi lần đầu tiên sử dụng cà gai leo và theo dõi các phản ứng của cơ thể. Trước tiên, người bệnh nên bắt đầu với liều lượng nhỏ. Nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu dị ứng nào, mọi người cần ngừng sử dụng ngay lập tức và tìm kiếm sự hỗ trợ y tế.

Sử dụng cà gai leo sao cho đúng cách?

Cà gai leo có thể được sử dụng dưới nhiều dạng như sắc nước, hãm trà hoặc kết hợp với các thảo dược khác. Tối đa, người bình thường chỉ nên sử dụng 100 gram cà gai leo khô mỗi ngày. Đối với các loại sản phẩm bổ sung hoặc viên uống, khách hàng cần tham khảo ý kiến chuyên gia hoặc tuân theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

Dưới đây là 2 sản phẩm có chứa cà gai leo được các dược sĩ tại Vivita đề cử:

Dược Trà Hoà Tan Cà Gai Leo Hygie and Panacee

Dược Trà Hòa Tan Cà Gai Leo Hygie và Panacee là sự kết hợp tinh túy giữa dược liệu quý cà gai leo và công nghệ sản xuất hiện đại. Sản phẩm được nghiên cứu và phát triển nhằm giữ trọn vẹn những hoạt chất quý giá có trong cà gai leo. Công dụng chính của sản phẩm là hỗ trợ tăng cường chức năng gan và hỗ trợ thanh lọc, giải độc.

• Nhà sản xuất: Công ty TNHH MTV Hygie and Panacee
• Xuất xứ: Việt Nam
• Quy cách đóng gói: Dược trà hòa tan hộp 24 gói hoặc hộp 250g
• Giá tham khảo: 165.000 đồng/24 gói hoặc 275.000 đồng/hộp 250g.

Viên Uống Cà Gai Leo Tuệ Linh

Viên Uống Cà Gai Leo Tuệ Linh được bào chế từ cây cà gai leo và giảo cổ lam dựa trên quy trình đạt chuẩn GACP-WHO. Công dụng chính của sản phẩm là hỗ trợ hạ men gan và giải độc gan, giảm các triệu chứng khó chịu như mệt mỏi, mẩn ngứa, mề đay. Điểm đặc biệt của sản phẩm là ứng dụng tốt nghiên cứu về thuốc HAINA từ cà gai leo của Viện Dược liệu Trung ương và GS.TS.TTND Nguyễn Văn Mùi.

• Nhà sản xuất: Công ty TNHH Dược Phẩm Usapha
• Xuất xứ: Việt Nam
• Quy cách đóng gói: Hộp 60 viên uống
• Giá tham khảo: 130.000 đồng/Hộp 60 viên

Qua bài viết trên, khách hàng đã tìm hiểu về tác dụng phụ của cà gai leo cùng những đối tượng được khuyến nghị không nên sử dụng. Nếu cần nhận lời tư vấn chuyên môn từ phía dược sĩ chuyên nghiệp, mọi người hãy liên hệ Vivita.vn qua số nhé!