Top 10 thực phẩm không tốt cho xương khớp cần tránh

Sức khỏe xương khớp đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì khả năng vận động và chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, nhiều người vô tình nạp vào cơ thể những thực phẩm không tốt cho xương khớp, khiến tình trạng thoái hóa hay đau nhức trở nên trầm trọng hơn. Vậy những thực phẩm đó là gì? Hãy cùng Vivita tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau đây.

Các loại thực phẩm không tốt cho xương khớp

Chế độ ăn uống ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe khớp. Nên một số loại thực phẩm tưởng chừng vô hại sau đây nhưng lại có thể thúc đẩy viêm, làm đau nhức hoặc tăng nguy cơ thoái hóa mà mọi người nên hạn chế tiêu thụ:

Các loại thịt gia cầm

Thịt gia cầm tuy là nguồn protein phổ biến trong chế độ ăn, nhưng một số phương pháp chế biến như chiên hoặc nướng ở nhiệt độ cao có thể làm tăng các hợp chất gây viêm như AGE (advanced glycation end products), vốn có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề về xương khớp.

Hơn nữa, da gia cầm thường chứa nhiều axít béo omega-6. Khi tiêu thụ quá mức so với omega-3, nhóm axít béo này có thể kích hoạt viêm toàn thân và ảnh hưởng xấu đến khớp. Vì vậy, nếu ăn thịt gia cầm, mọi người nên ưu tiên các phương pháp chế biến lành mạnh như luộc, hấp hoặc nướng nhẹ, và nên loại bỏ da để giảm nguy cơ viêm khớp.

Phần nội tạng của động vật

Phần nội tạng như gan, thận hay tim chứa hàm lượng purin rất cao, là các hợp chất mà cơ thể chuyển hóa thành axit uric, nguyên nhân chính gây bệnh gout và làm trầm trọng thêm tình trạng viêm khớp.

Ngoài ra, nhiều tài liệu cũng ghi nhận nội tạng là nhóm thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa và cholesterol, góp phần thúc đẩy quá trình viêm hệ thống và làm suy yếu sức khỏe khớp. Do vậy, phần nội tạng không nên trở thành món ăn thường xuyên trong chế độ dinh dưỡng, nhất là với người mắc gout hoặc có dấu hiệu viêm mạn tính tại khớp.

Thịt đỏ

Mặc dù thịt đỏ là thực phẩm cung cấp nhiều dưỡng chất như protein, sắt, kẽm, vitamin B12,… giúp hỗ trợ sức khỏe cơ bắp và xương nhưng nếu dùng quá mức hoặc chọn phần đã qua chế biến, lại có thể gây hại cho xương khớp và toàn thân.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng tiêu thụ thịt đỏ và thịt chế biến thường xuyên có liên quan đến mức độ viêm cao hơn, thể hiện qua các chỉ số như interleukin-6 (IL-6), C-reactive protein (CRP) và homocysteine là những yếu tố góp phần tăng đau nhức và sưng tấy tại khớp. Đặc biệt, một số nghiên cứu còn ghi nhận thịt đỏ có khả năng làm tăng nguy cơ mắc viêm khớp dạng thấp (RA) hoặc làm tiến triển nhanh hơn các bệnh viêm khớp mạn tính.

Vì vậy, để bảo vệ xương khớp, người bệnh nên hạn chế thịt đỏ, ưu tiên chọn các loại thịt nạc, chế biến nhẹ nhàng, và kết hợp đa dạng nguồn protein từ cá, đậu, hạt… trong chế độ ăn theo kiểu Địa Trung Hải giàu omega-3 và chất kháng viêm

Hải sản có nhiều purin

Hải sản là nguồn cung cấp nhiều dưỡng chất như đạm, canxi, kẽm, omega-3… có lợi cho sức khỏe. Tuy nhiên, một số loại hải sản như cá cơm, cá mòi, cá trích, tôm, cua lại chứa hàm lượng purin rất cao nên có thể liệt kê vào danh sách thực phẩm không tốt cho xương khớp. Khi cơ thể chuyển hóa purin, axit uric được tạo ra và tích tụ trong máu.

Chưa kể nồng độ axit uric cao có thể kết tinh thành muối urat, lắng đọng ở khớp và gây bệnh gout hoặc làm triệu chứng đau nhức, sưng đỏ khớp trở nên nghiêm trọng hơn. Ngoài ra, việc ăn hải sản kèm các món nhiều đạm khác càng làm tăng nguy cơ rối loạn chuyển hóa.

Vì vậy, người có bệnh xương khớp hoặc gout nên hạn chế những loại hải sản giàu purin, đồng thời lựa chọn cá hồi, cá rô phi, cá tuyết vốn ít purin và lại giàu axit béo omega-3 có tác dụng kháng viêm.

Đồ hộp, thực phẩm chế biến sẵn

Đồ hộp và thực phẩm chế biến sẵn như xúc xích, lạp xưởng, thịt xông khói, mì gói hay đồ ăn nhanh được nhiều người ưa chuộng vì tiện lợi. Tuy nhiên, chúng chứa rất nhiều muối, chất bảo quản, dầu công nghiệp và chất béo bão hòa. Các thành phần này không chỉ làm tăng nguy cơ viêm mạn tính trong cơ thể mà còn gây giữ nước, khiến khớp dễ sưng và đau hơn.

Đặc biệt, việc tiêu thụ nhiều natri từ thực phẩm đóng hộp còn làm xương mất canxi, làm giảm mật độ xương theo thời gian. Bên cạnh đó, các phụ gia, phẩm màu và chất tạo hương trong đồ chế biến sẵn cũng có thể gây hại cho gan, thận vốn là cơ quan liên quan trực tiếp đến quá trình chuyển hóa chất, gián tiếp ảnh hưởng đến sức khỏe khớp.

Để bảo vệ hệ vận động, nên ưu tiên thực phẩm tươi sống, chế biến đơn giản, hạn chế phụ thuộc vào đồ hộp.

Thức ăn chiên rán, nhiều dầu mỡ

Thức ăn chiên rán là món khoái khẩu của nhiều người, nhưng lại là “kẻ thù” của xương khớp. Khi dầu ăn được đun ở nhiệt độ cao, sẽ hình thành các hợp chất độc hại như aldehyde, trans fat và các gốc tự do vốn có khả năng thúc đẩy viêm, làm hỏng mô sụn và tăng tốc độ thoái hóa khớp.

Ngoài ra, đồ chiên rán chứa lượng calo rất lớn, dễ gây thừa cân, béo phì. Trọng lượng cơ thể tăng sẽ tạo thêm áp lực cho khớp gối, khớp hông và cột sống, khiến tình trạng đau nhức trở nên nặng nề hơn. Không chỉ vậy, thói quen tái sử dụng dầu nhiều lần khi chiên còn làm tăng độc tính, gây hại cho gan và hệ tuần hoàn.

Để giảm nguy cơ, người có vấn đề về khớp nên hạn chế đồ chiên rán, thay bằng phương pháp chế biến lành mạnh như hấp, luộc hoặc nướng với lượng dầu ít.

Các món ăn chứa nhiều muối

Muối là gia vị không thể thiếu, nhưng việc ăn quá mặn lại gây hại cho xương khớp. Khi nạp quá nhiều natri, cơ thể sẽ có xu hướng giữ nước, khiến các khớp bị sưng, căng tức và dễ đau nhức hơn.

Hơn nữa, natri dư thừa còn làm tăng đào thải canxi qua nước tiểu, dẫn đến loãng xương và suy yếu cấu trúc khớp về lâu dài. Các món ăn chế biến sẵn, đồ đóng hộp, dưa muối thường chứa lượng muối cao hơn rất nhiều so với nhu cầu hàng ngày.

Vì vậy, người có vấn đề về xương khớp cần giảm muối trong khẩu phần, ưu tiên nêm nếm nhẹ và bổ sung các gia vị tự nhiên như gừng, tỏi, rau thơm để tăng hương vị mà không gây hại.

Đồ uống có cồn, ga hoặc chứa caffeine

Rượu, bia, nước ngọt có ga hay cà phê khi dùng quá nhiều đều ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe khớp. Cồn trong rượu bia gây rối loạn chuyển hóa purin, làm tăng nguy cơ gout và thúc đẩy viêm. Đồ uống có ga chứa nhiều đường và phosphat, có thể làm giảm khả năng hấp thụ canxi của xương, từ đó gia tăng nguy cơ loãng xương.

Caffeine ở liều cao cũng làm tăng đào thải canxi qua thận, khiến xương trở nên giòn và dễ gãy hơn. Ngoài ra, những loại đồ uống này còn khiến cơ thể mất nước, làm dịch khớp ít đi, gây khô khớp và đau khi vận động. Do đó, người muốn bảo vệ xương khớp nên hạn chế tối đa rượu bia, nước ngọt có ga, và chỉ nên dùng cà phê với lượng nhỏ mỗi ngày.

Thực phẩm lên men

Một số loại thực phẩm lên men như dưa muối, cà muối, kim chi, mắm thường được dùng kèm trong bữa ăn để tăng vị ngon miệng. Tuy nhiên, nếu ăn quá nhiều, chúng lại không có lợi cho xương khớp. Nguyên nhân chính là các món này thường chứa nhiều muối, có thể làm mất canxi trong xương và tăng tình trạng viêm.

Bên cạnh đó, trong quá trình lên men, nếu bảo quản không đúng cách, thực phẩm dễ sinh ra nitrit hoặc vi sinh vật gây hại, khiến cơ thể dễ bị kích ứng, thậm chí làm nặng thêm tình trạng đau nhức khớp. Người có bệnh lý xương khớp vẫn có thể ăn một lượng nhỏ thực phẩm lên men, nhưng nên chọn loại chế biến an toàn, ít muối và không nên dùng hằng ngày.

Đồ ngọt

Bánh kẹo, nước ngọt, trà sữa và các món chứa nhiều đường tinh luyện không chỉ gây tăng cân mà còn làm trầm trọng thêm các vấn đề về khớp. Đường làm cơ thể sản sinh nhiều cytokine (chất trung gian gây viêm) khiến khớp dễ sưng, đau và thoái hóa nhanh hơn.

Ngoài ra, chế độ ăn giàu đường còn thúc đẩy hình thành các sản phẩm glycat hóa (AGEs), vốn có thể phá hủy collagen và mô sụn trong khớp. Việc tiêu thụ nhiều đồ ngọt cũng làm tăng nguy cơ béo phì, từ đó tạo áp lực lớn lên khớp gối và cột sống.

Vậy nên, để bảo vệ hệ vận động, bạn nên hạn chế đường tinh luyện, thay thế bằng các nguồn ngọt tự nhiên như trái cây tươi, mật ong hoặc các loại hạt.

Kết luận

Việc nhận biết và hạn chế thực phẩm không tốt cho xương khớp là điều quan trọng để hỗ trợ giảm viêm, ngăn ngừa thoái hóa và bảo vệ sức khỏe vận động lâu dài. Bên cạnh chế độ ăn uống hợp lý, mọi người cũng nên bổ sung thêm các sản phẩm hỗ trợ xương khớp chất lượng. Nếu cần tư vấn hoặc tìm mua sản phẩm chăm sóc xương khớp uy tín, an toàn, hãy tham khảo tại nhà thuốc Vivita để được đội ngũ dược sĩ giàu kinh nghiệm hỗ trợ tận tình.