Toàn Bộ Kiến Thức Liên Quan Tới Chỉ Số Men Gan Bạn Cần Biết

Gan được biết đến như là một trong những cơ quan nội tạng quan trọng của cơ thể, được ví như một nhà máy lớn tham gia vào quá trình chuyển hóa, phân giải các chất dinh dưỡng, đồng thời thanh lọc và đào thải các độc tố ra khỏi cơ thể. Tuy nhiên, dưới tác động của môi trường sống ô nhiễm và nguồn thực phẩm không đảm bảo an toàn vệ sinh thì chức năng gan bị ảnh hưởng dẫn đến các bệnh lý nghiêm trọng.

Chỉ số men gan được coi như là thước đo sức khỏe của lá gan trong cơ thể. Gan có khỏe hay không, hoạt động có tốt không hoàn toàn được phản ánh quan chỉ số này. Vậy chỉ số men gan là gì? Men gan bao gồm những chỉ số nào? Giới hạn của các chỉ số là bao nhiêu để một lá gan đảm bảo chức năng của nó, đồng thời các biểu hiện sớm của men gan cao? Cùng tìm hiểu thông tin trong bài viết dưới đây nhé!

Men gan là gì?

Men gan là một hệ thống các enzym ở gan có chức năng tổng hợp và chuyển hóa các chất, đào thải độc tố giúp cơ thể được hoạt động bình thường.

Chỉ số men gan có các mức độ nào?

Người bệnh được kết luận về tình trạng sức khỏe gan của mình sau khi được chỉ định xét nghiệm chức năng gan, đồng thời các chỉ số là cơ sở để đánh giá mức độ tổn thương và suy giảm chức năng gan.

Men gan có 4 chỉ số được quan tâm và đánh giá mức độ tổn thương gan là:

• Chỉ số AST, hay còn được biết đến là chỉ số SGOT, được tìm thấy không chỉ riêng ở gan mà còn tồn tại trong tim, não, thận và cơ. Khi tế bào gan bị tổn thương, AST được giải phóng ồ ạt ào máu. Điều đó cũng xảy ra tương tự khi các cơ quan khác bị tổn thương. 

Vì thế, khi lên cơn nhồi máu cơ tim, nhồi máu não, cơ bị tổn thương…thì AST sẽ được phóng thích nhằm cảnh báo tình trạng cơ thể đang có vấn đề. Do tồn tại ở nhiều cơ quan nên AST chưa được xem là chỉ số tiên phong phản ánh chức năng gan. 5 – 40 U/L hoặc UI/L là chỉ số an toàn cho phép, có nghĩa là 5 – 40 đơn vị AST tồn tại trong một lít huyết thanh.

• Chỉ số ALT hay còn gọi chỉ số SGPT là chỉ số đặc hiệu cho chức năng gan, phản ánh chính xác nhất tình trạng gan. ALT tồn tại chủ yếu trong bào tương ở gan, xuất hiện rất ít trong tế bào cơ tim và cơ vân. Vì thế mà chỉ số này được xem như là dấu chỉ cho các tổn thương ở gan. Cũng cùng cơ chế với AST khi tế bào gan bị tổn thương, ALT được giải phóng vào máu. 5-37 UI/l là chỉ số an toàn cho phép, có nghĩa là 5- 37 đơn vị ALT tồn tại trong huyết tương cho phép.
• Chỉ số  GGT là chỉ số có vai trò quan trọng trong chẩn đoán ứ mật ở gan. Chỉ số an toàn cho phép là 5-60 UI/l.
• Chỉ số ALP là xét nghiệm kiểm tra nồng độ enzyme phosphatase kiềm trong máu, từ đó giúp bác sĩ đánh giá chức năng gan hoặc xương. Chỉ số an toàn cho phép 35-115 UI/l.

Tuy nhiên GGT, ALT, AST là 3 chỉ số quan trọng hơn cả nên việc theo dõi và đánh giá kết quả xét nghiệm dựa vào 3 chỉ số này là chủ yếu. Chức năng gan chỉ tốt khi các chỉ số nằm trong giới hạn bình thường cho phép. Việc xét nghiệm dựa trên 4 chỉ số này được đánh giá theo độ tuổi và giới tính nên mang lại kết quả chính xác. 

Ở điều kiện bình thường, khi xét nghiệm chức năng gan thì chỉ số ALT và AST có thể tăng hơn so với mức an toàn, và hơn không quá 2 đến 3 lần thì vẫn được xét vào khu vực an toàn. Tương tự như vậy đối với chỉ số GGT, khi xét nghiệm cao hơn mức bình thường từ 1 đến 2 cũng không ảnh hưởng đến sức khỏe gan, người bệnh không quá lo lắng. Người bệnh cũng cần tham khảo thêm ý kiến của bác sĩ để nắm rõ hơn về tình trạng của cơ thể.

Khi nào được chỉ định xét nghiệm các chỉ số men gan?

Để đánh giá được sức khỏe của gan, bác sĩ phải chỉ định xét nghiệm các chỉ số men gan. Vậy khi có biểu hiện nào bác sĩ mới quyết định cho bạn xét nghiệm các chỉ số này? Câu trả lời là:

• Có những dấu hiệu như chán ăn, chướng bụng, vàng mắt, vàng da, buồn nôn da đổi màu, nước tiểu sậm, mạch máu dưới da như mạng nhện, ngứa ngáy,…
• Làm việc trong môi trường độc hại, sử dụng nhiều chất kích thích uống nhiều rượu bia và chất gây nghiện như thuốc lá.
• Sử dụng các loại thuốc điều trị các bệnh mãn tính hoặc cấp tính ảnh có tác dụng phụ gây độc trên gan.
• Gia đình có tiền sử các bệnh về gan, cần tầm soát ung thư gan.
• Đang mắc các bệnh mãn tính khác như tiểu đường thừa cân béo phì.
• Có tiền sử tiếp xúc với virus gây bệnh viêm gan.

Quy trình xét nghiệm chỉ số men gan để đánh giá chức năng gan như thế nào?

Trước tiên, để thực hiện các bước xét nghiệm chỉ số men gan, người bệnh cần thông báo đến nhân viên y tế các loại thuốc, thực phẩm chức năng đang sử dụng. Sau khi đã được cung cấp các thông tin cơ bản, bạn sẽ được thăm khám với các bước tiến hành sau:

Bước 1: Thăm khám, tư vấn các phương pháp xét nghiệm, chỉ định các biện pháp thực hiện từ bác sĩ.

Bước 2: Bệnh nhân sẽ được lấy mẫu xét nghiệm tại phòng xét nghiệm.

Bước 3: Nhân viên y tế tiến hành các bước chuyên môn trong xét nghiệm để phân tích mẫu xét nghiệm.

Bước 4: Thông báo và trả kết quả, đồng thời tư vấn các bước điều trị tiếp theo khi kết quả xét nghiệm cho kết quả chức năng gan không khỏe.

Cách thức lấy mẫu xét nghiệm chỉ số men gan như thế nào ?

Người bệnh sẽ được lấy máu, và mẫu máu sẽ được cho vào các ống nghiệm có chất chống đông. Theo hướng dẫn thì chúng ta không cần phải nhịn ăn trước khi đi xét nghiệm, tuy nhiên trong một số trường hợp huyết thanh bị đục sau khi ăn cũng cần nhịn ăn 8 tiếng trước khi lấy mẫu.

Những yếu tố làm ảnh hưởng đến chất lượng xét nghiệm chỉ số men gan là những gì?

• Các chỉ số có thể bị ảnh hưởng ảnh, gây tăng cao hoặc giảm xuống do một số tác động của các loại thuốc khác như: thuốc tâm thần allopurinol, chống nguy cơ co acetaminophen (paracetamol),  một số thuốc kháng sinh, thuốc tránh thai,  trifluoperazine, metronidazol,  ức chế lên men chuyển hoá angiotensin, thuốc loại thiazid lợi tiểu,…
• Quá trình lấy máu khiến hồng cầu bị vỡ ra cũng là trở ngại trong quá trình xét nghiệm.
• Việc sử dụng rượu bia, hút thuốc lá và các chất kích thích cũng gây ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm, bạn nên ngưng sử dụng trước 3 ngày để có kết quả xét nghiệm chính xác hơn.

Xét nghiệm chỉ số men gan ở đâu?

Việc tìm kiếm một cơ sở y tế để có thể thực hiện xét nghiệm chỉ số men gan là mối quan tâm hàng đầu với người bệnh. Với sự phát triển của nền y học hiện nay thì việc xét nghiệm các chỉ số men gan khá dễ dàng, vì thế mà các cơ sở y tế tư nhân  hay công lập,  bệnh viện đều có thể thực hiện xét nghiệm trên. Tuy nhiên để an tâm hơn, bạn nên đến đến các cơ sở y tế uy tín chất lượng để có kết quả xét nghiệm chính xác.

Chỉ số men gan cao cảnh báo những bệnh nào về gan?

Gan là cơ quan trong cơ thể rất thành thật, khi gặp các vấn đề về sức khỏe lá gan sẽ không ngần ngại cảnh báo các dấu hiệu sớm như buồn nôn và chán ăn, mệt mỏi, nước tiểu đậm màu, vàng da. Những dấu hiệu này kết hợp với chỉ số men gan cao có thể là dấu hiệu cảnh báo của các bệnh lý về gan như viêm gan, xơ gan, ung thư gan , rối loạn chức năng gan, ứ mật, viêm gan tự miễn.

Các biện pháp phòng tình trạng tăng men gan?

“Phòng bệnh hơn trị bệnh” vẫn luôn là kim chỉ nam trong hướng điều trị các bệnh mãn tính. Mọi người nên là bác sĩ cho chính mình trong việc chủ động bảo vệ sức khỏe hàng ngày. Hãy thường xuyên theo dõi các dấu hiệu bất thường của cơ thể, kiểm soát nguồn thực phẩm đưa vào cơ thể, luôn đảm bảo rằng chúng đều đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, hạn chế tiếp xúc các tác nhân gây bệnh. 

Nếu men gan cao mà không sớm được quan tâm và điều trị sẽ khiến tình trạng nặng hơn, bệnh khó kiểm soát, dẫn đến các biến chứng đe dọa tính mạng. Để phòng bệnh hiệu quả, mỗi người nên lưu ý những điều sau:

• Hạn chế hút thuốc, nếu như không thể bỏ ngay thì hãy lên kế hoạch cai thuốc lá, việc giảm số lần hút sẽ giúp chúng ta sớm cai được thuốc lá.
• Đặc biệt cần tránh sử dụng rượu bia, đồ uống có cồn, đây là các tác nhân trực tiếp dẫn đến men gan cao.
• Không ăn các thực phẩm chứa nhiều thành phần đường, dầu mỡ, đồ chứa nhiều hóa chất, phẩm màu, đồ cay nóng.
• Sử dụng các loại dược liệu thiên nhiên có công dụng kích thích quá trình tái tạo và phục hồi chức năng gan.
• Rèn luyện thói quen tập luyện thể dục thể thao mỗi ngày, giúp cơ thể tăng cường trao đổi chất.
• Hạn chế stress, lao động quá sức.
• Ngủ sớm, đảm bảo rằng giấc ngủ đủ 8 tiếng và ngủ trước 23h để gan được nghỉ ngơi và tham gia bài tiết.
• Cần được thăm khám, tư vấn sử dụng thuốc từ bác sĩ trước khi sử dụng thuốc, việc tự ý sử dụng thuốc có thể làm trầm trọng hơn tình trạng tổn thương gan.
• Đối với người có người thân có tiền sử các bệnh lý về gan, nên được khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các bệnh lý.

Các loại thực phẩm tốt giúp cải thiện các chỉ số men gan như sau:

• Cà phê là loại thực phẩm tốt cho gan bởi tác dụng tích tự chất béo và collagen ở gan. Tránh tình trạng gan nhiễm mỡ dẫn đến xơ gan và ung thư gan.
• Trà được biết đến như một chất chống oxy hóa, việc sử dụng trà hàng ngày sẽ giúp chống lại yếu tố oxy hóa ở gan, tăng cường sức đề kháng của gan.
• Cây ké sữa – silymarin được biết đến như một loại dược liệu bổ gan, cải thiện các bệnh lý ở gan, hiện nay được điều chế dưới dạng thực phẩm chức năng dễ sử dụng và dễ tìm mua ở các nhà thuốc.
• Khúng khéng cũng là một loại dược liệu hỗ trợ các vấn đề về gan hiệu quả, giúp giảm lượng tế bào gan bị xơ hóa và hoại tử.
• Phospholipid đậu nành giúp cải thiện các triệu chứng ăn không ngon, lạc miệng, đau bên phải thượng vị.
• Bưởi chứa 2 chất chống oxy hóa tự nhiên là naringenin và naringin, có tác dụng  bảo vệ gan khỏi  tác nhân là các gốc tự do, giúp giảm viêm và bảo vệ tế bào gan, giảm sự phát triển của xơ gan.
• Việt quất hoặc nam việt quất giúp tăng cường phản ứng của tế bào miễn dịch và enzyme chống oxy hóa đồng thời làm chậm sự phát triển của tổn thương và xơ hóa cũng như sự phát triển của mô sẹo ở gan. Ngoài ra, thường xuyên ăn việt quất và nam việt quất còn có tác dụng giảm nguy cơ tổn thương và  ức chế sự phát triển tế bào ung thư gan ở người.
• Nho cũng là một loại thực phẩm tốt cho cơ thể bởi tác dụng chống oxy hóa, đặc biệt nho đỏ và nho tím rất có lợi cho gan như giảm viêm hay tăng hiệu quả của việc chống oxy hóa.

Men gan cao là tình trạng bệnh lý phổ biến ở độ tuổi trung niên, ngoài nguyên nhân các bệnh mãn tính thì đa số các trường hợp men gan cao đều có thể phục hồi và được cải thiện tốt khi tham gia điều trị sớm. 

Chỉ với việc thay đổi lối sống và kiểm soát thực phẩm hàng ngày, người bệnh dễ dàng điều chỉnh được chỉ số men gan về giới hạn an toàn, nên nghe theo lời khuyên của nhân viên y tế về hướng điều trị, tránh tự ý sử dụng không đúng các loại thuốc, thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc, khiến bệnh thêm trầm trọng. Một lá gan khỏe sẽ giúp chất lượng cuộc sống bạn tốt hơn, an tâm và vui vẻ hơn.

Thông tin về chỉ số men gan trong bài viết được tổng hợp từ các nguồn dữ liệu tin cậy, mang đến những thông tin bổ ích cho quý độc giả. Hy vọng thông tin Vivita.vn đã cố gắng chắt lọc trên đây thực sự hữu ích đối với bạn đọc quan tâm về sức khỏe. Nếu cần tư vấn chi tiết hơn về các sản phẩm hỗ trợ điều trị các bệnh lý về gan, vui lòng gọi về số Hotline 1900 2061, chuyên viên tư vấn của chúng tôi luôn sẵn sàng phục vụ.

Xem thêm: chỉ số men gan cao