Những Nguy Hiểm Cần Lưu Ý Khi Chỉ Số Men Gan Tăng Cao

Men gan là một trong những chất xúc tác quan trọng giúp thúc đẩy quá trình chuyển đổi chất và đào thải độc tố nguy hiểm ra khỏi cơ thể. Chỉ số men gan cao là dấu hiệu rõ ràng cho việc gan đang chịu những tổn thương nhất định. Vậy men gan cao có nguy hiểm không? Men gan cao có thể dẫn đến những biến chứng nào? Cùng Vivita tìm hiểu thêm về vấn đề này với bài viết dưới đây nhé!

Xem thêm 10 Cách Hạ Men Gan An Toàn, Hiệu Quả Và Dễ Dàng Thực Hiện

QC

Phân loại men gan – Men gan cao dẫn đến những biến chứng nguy hiểm nào?

Vì là cơ quan trọng yếu trong việc chống lại các chất độc ảnh hưởng đến cơ thể nên gan phải tiếp xúc thường xuyên với những tác nhân độc hại. Việc tiếp xúc thường xuyên mà thiếu sự đào thải kịp thời có thể gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm, trong đó có men gan cao. Không theo dõi và điều trị kịp thời các dấu hiệu men gan cao có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm cho cơ thể.

Phân loại men gan

Có 4 loại men gan, bao gồm AST (SGOT), ALT (SGPT), ALP và GGT, trong đó:

• AST (hay còn gọi là SGOT) mức bình thường vào khoảng từ 20- 40 UI/L. Bên cạnh AST, còn có ALT, đây là hai men gan đặc trưng cho gan. Khi có nhiều tế bào gan bị tổn thương, hoại tử, cả hai men này sẽ được “giải thoát” và ồ ạt phóng thích vào máu.
• So với chỉ số AST, ALT (hay còn gọi là SGPT) là chỉ số đặc hiệu, cảnh báo rõ nét hơn những tổn thương ở gan do nằm chủ yếu trong bào tương ở gan (chỉ một số ít trong tế bào cơ vân và tim). Còn men AST, ngoài nằm ở gan còn nằm nhiều ở cơ quan khác, đặc biệt là cơ.

Bình thường, chỉ số xét nghiệm ALT cũng trong khoảng: 20 – 40 UI/L tương đương với mức bình quân của men AST.

Men gan AST và ALT là hai chỉ số phản ánh tình trạng tổn thương gan và là hai loại enzyme cơ bản, tồn tại một ít trong máu, tim, cơ,… Khi chỉ số của hai loại men gan này tăng cao hơn ngưỡng cho phép cũng đồng nghĩa với việc gan đang bị tổn thương. Hai chỉ số này rất quan trọng trong chẩn đoán gan bị tổn thương.

• Men gan GGT và ALP là hai chỉ số sinh hóa phản ánh tình trạng sức khỏe của gan. Khi hai chỉ số này tăng nghĩa là mật bị tắc hoặc bị viêm, khi đó men gan tăng lên rất rõ rệt và thường gấp 10 lần bình thường. Chỉ số GGT (hay còn gọi là Gamma GT) là chỉ số men trong tế bào thành của ống mật. Chỉ số GGT mức bình thường vào khoảng dưới 60 UI/L (nam 11-50 UI/L, nữ 07-32 UI/L).

Chỉ số men gan cao có nguy hiểm không và có thể kéo theo những bệnh lý nào cần được lưu tâm?

Vai trò quan trọng của men gan

Gan đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình chuyển hóa thức ăn. Bên cạnh đó, gan cũng là cơ quan chịu trách nhiệm chính trong cơ thể ở nhiệm vụ thanh lọc, đào thải độc tố tích tụ trong cơ thể ra bên ngoài. Dinh dưỡng từ thức ăn sau khi được hấp thu đưa về gan, gan làm chức năng thanh lọc rồi chuyển hóa thành những dưỡng chất phù hơp với cơ thể, đồng thời cũng loại bỏ những độc tố ra ngoài.

Khi cơ thể có các dấu hiệu bất ổn thì gan thường là bộ phận chịu ảnh hưởng nặng nhất. Bằng phương pháp xét nghiệm chỉ số men gan sẽ cho thấy được mức độ tổn thương gan cũng như tình trạng sức khỏe của người bệnh.

Nếu được phát hiện sớm thì sẽ có phương pháp điều trị hiệu quả và tích cực nhất, giúp hạ men gan về mức ổn định và an toàn cho người mắc bệnh. Nếu để lâu dài hoặc không được phát hiện kịp thời thì tình trạng bệnh lý sẽ càng ngày càng nặng, lúc đó dù áp dụng nhiều phương pháp điều trị cũng sẽ không đạt được hiệu quả như mong muốn.

Men gan cao là dấu hiệu của bệnh gan nhiễm mỡ

Khi chỉ số men gan vượt quá mức bình thường có thể cơ thể đã mắc phải bệnh gan nhiễm mỡ. Bệnh xảy ra khi chất béo tích tụ trong gan lâu ngày, cao hơn ngưỡng bình thường và gây ảnh hưởng phần nào đến sức khỏe.

Đa số các trường hợp bị gan nhiễm mỡ đều được phát hiện nồng độ các chỉ số men gan: Alanine transaminase (ALT), Aspartate transaminase (AST), Gamma-glutamyl transpeptidase (GGT) tăng bất thường. Đây là các số liệu biểu trưng rất rõ cho tình trạng men gan cao.

Trong đa số trường hợp, bệnh gan nhiễm mỡ thường không quá nguy hiểm cho sức khỏe người bệnh. Tuy nhiên, nếu không sớm được can thiệp và điều trị kịp thời, bệnh gan nhiễm mỡ có thể làm suy giảm chức năng gan và xơ gan.

Ngoài là nguyên nhân khiến men gan cao, gan nhiễm mỡ cũng gây nên các triệu chứng như buồn nôn, vàng da, chán ăn, rối loạn tâm thần,… đây là các biểu hiện cho thấy gan nhiễm mỡ đã bước sang giai đoạn nặng.

Men gan cao là dấu hiệu của bệnh xơ gan và ung thư gan

Chỉ số men gan cao phản ánh tình trạng các tế bào gan đang bị tổn thương và gan đang có dấu hiệu bị viêm. Với những người thường xuyên sử dụng rượu bia và các chất kích thích, gan sẽ phải làm việc nhiều hơn để chuyển hóa cồn và đào thải độc tố. Do đó, có thể xem gan là cơ quan chịu nhiều ảnh hưởng nhất trong cơ thể mà rượu bia gây ra.

Thông thường, khi chỉ số men gan cao do rượu bia thì loại AST thường tăng cao từ 2 – 10 lần trong khi đó lượng ALT tăng ít hơn. Nếu tiếp tục sử dụng rượu bia trong thời gian thường xuyên và kéo dài sẽ sản sinh ra hàm lượng Acetaldehyde – một chất độc có thể phá hủy tế bào gan rất nhanh và mạnh.

Việc tế bào gan bị hủy hoại hàng loạt và quá nhanh chóng sẽ gây viêm gan cấp, hôn mê gan và thậm chí nguy hiểm đến tính mạng nếu không được cứu chữa kịp thời. Mặt khác, men gan cao theo thời gian nếu không được điều trị dứt điểm sẽ dẫn đến xơ gan và nặng hơn là ung thư gan.

Men gan cao có thể làm giảm tuổi thọ

AST là một chỉ số men gan, khi AST nằm trong khoảng từ 20 – 40 UI/L thì cho thấy gan đang có chất lượng tốt. Khi AST có trị số tăng gấp đôi cũng đồng nghĩa với việc sẽ tăng đến 32% nguy cơ tử vong cho người bệnh. Nếu chỉ số AST tăng hơn gấp đôi thì nguy cơ tử vong của người bệnh lúc này sẽ lên đến hơn 78%.

Chỉ số ALT (SGPT) có giới hạn bình thường sẽ nằm trong khoảng từ 7 U/L – 56 U/L. Với ALT trị số tăng gấp hai lần sẽ tăng 21% nguy cơ tử vong và khi trị số tăng hơn gấp đôi thì nguy cơ tử vong sẽ là 59%.

Do đó, khi bắt gặp cơ thể đang có dấu hiệu của men gan cao, cần nhanh chóng xét nghiệm và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ để giảm thiểu tối đa các biến chứng, kéo dài cơ hội sống cho người bệnh.

Chỉ số men gan cao bao nhiêu thì nằm trong mức nguy hiểm?

Men gan cao là bệnh lý xảy ra khi tế bào gan đang bị phá hủy một cách hàng loạt bởi các tác nhân liên quan. Men gan tăng càng cao thì mức độ tổn thương của gan càng nặng nề.

Men gan cao thường gặp ở người bị viêm gan hoặc có các bệnh lý khác của bệnh gan do dùng một số thuốc làm tăng men gan hay do vi rút. Ngoài ra, người thường xuyên sử dụng rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích cũng là đối tượng dễ mắc bệnh men gan cao.

Chỉ số men gan cao được phân loại thành 3 mức độ khác nhau:

• Mức độ nhẹ: Chỉ số men gan tăng cao thấp hơn 5 lần so với mức bình thường.
• Mức độ trung bình: Chỉ số men gan tăng cao nằm trong khoảng từ 5 – 10 lần so với mức bình thường.
• Mức độ nặng: Chỉ số men gan tăng cao hơn 10 lần so với mức bình thường.

Ở 4 chỉ số men gan khác nhau sẽ có số liệu cụ thể như sau:

• Chỉ số ALT (hay còn gọi là GPT) giới hạn bình thường từ 5 – 37 UI/l
• Chỉ số AST (hay còn gọi là GOT) giới hạn bình thường từ 5 – 40 UI/l
• Chỉ số GGT giới hạn bình thường là 5 – 60 UI/l
• Chỉ số ALP giới hạn bình thường từ 35 – 115 UI/l

Phòng ngừa men gan cao với chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý

Men gan cao thường không có các biểu hiện bệnh lý rõ ràng và cũng không ảnh hưởng quá nhiều tới sức khỏe nếu vẫn ở trong giai đoạn bệnh nhẹ. Do đó, để phòng ngừa tình trạng men gan cao ngay từ sớm, mỗi chúng ta cần biết cách xây dựng một chế độ ăn uống khoa học và sinh hoạt hợp lý hơn.

Sử dụng nhiều rau xanh hơn cho bữa ăn mỗi ngày của mình là cách đơn giản nhưng rất hiệu quả. Trong rau xanh chứa hàm lượng vitamin cao và nhiều chất dinh dưỡng thiết yếu cho cơ thể. Ăn nhiều rau xanh giúp cơ thể được cung cấp dưỡng chất một cách tự nhiên và giảm được lượng mỡ thừa trong gan. Nên sử dụng các loại rau tốt cho gan như rau cải xanh, rau bina, bắp cải,…

Bên cạnh đó, việc bổ sung các thực phẩm giàu chất xơ cũng giúp kiểm soát hàm lượng men gan rất tốt. Chất xơ có trong trái cây và các loại rau giúp tăng lượng mật sinh ra ở gan và làm giảm chất béo trong cơ thể.

Tăng cường các thực phẩm có tính chất chống oxy hóa cao sẽ giúp gan hoạt động tốt hơn. Các loại thực phẩm này không làm giảm nồng độ men gan, nhưng chúng giúp tối ưu hóa hoạt động của gan hơn. Các loại thực phẩm chống oxy hóa như bơ, củ cải đường chứa flavonoid chống oxy hóa rất tốt. Hạt dẻ là một nguồn axit béo omega-3 và vitamin B hỗ trợ làm giảm chỉ số men gan cho cơ thể.

Tăng lượng vitamin C cũng là yếu tố cần thiết để tăng sức đề kháng miễn dịch, thúc đẩy quá trình hồi phục tế bào gan, giúp giảm các chỉ số men gan. Tăng vitamin bằng cách sử dụng cam quýt, bưởi,… và tốt nhất là nên uống tự nhiên mà không cho thêm đường.

Đồng thời, người mắc bệnh men gan cao nên tránh xa thực phẩm chế biến sẵn, nhiều chất béo và có đường. Thịt đỏ, dầu và gia vị cay nóng cũng là nhóm thực phẩm mà người bệnh cần giới hạn tiêu thụ vì chúng có thể tác động xấu tới gan.

Uống ít nhất 2 lít nước lọc mỗi ngày sẽ giúp gan đào thải các chất độc ra ngoài một cách hiệu quả hơn và giúp da trở nên mịn màng hơn. Đặc biệt, các thời điểm trong ngày như ngay sau khi thức dậy, sau mỗi bữa ăn và trước khi đi ngủ vào ban đêm là thời điểm cơ thể cần bổ sung nước nhiều nhất.

Không sử dụng chất kích thích và uống rượu, bia vì đây được xem là chất phá hủy gan và khiến gan bị tổn thương nhiều hơn. Hạn chế tối đa hoặc loại bỏ hoàn toàn thói quen hút thuốc lá, uống rượu bia.

Khi mắc bệnh men gan cao, bất cứ bệnh lý nào khác liên quan mà bạn cần sử dụng thuốc đều nên đã được thông qua sự đồng ý của bác sĩ để tránh tình trạng bị ảnh hưởng do tác dụng phụ của thuốc. Hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng các loại thuốc có nguy cơ gây hại cho gan.

Ngoài ra, duy trì chế độ tập luyện thể dục thể thao mỗi ngày, mỗi tuần một cách thường xuyên và đều đặn giúp cho sức khỏe tốt hơn và hỗ trợ chức năng của gan. Cần thiết phải duy trì một chế độ nghỉ ngơi hợp lý, tập thể dục thể thao với những bài tập thật sự nhẹ nhàng và thoải mái. Không nên thức khuya và không nên làm các công việc nặng nhọc quá nhiều.

Nếu là người đã có tiền sử tăng men gan, bạn cũng nên thường xuyên đi xét nghiệm, kiểm tra các chỉ số men gan để có hướng phòng ngừa và điều trị thích hợp. Chủ động đi khám chức năng gan tại các cơ sở y tế uy tín là cách hiệu quả nhất để phát hiện sớm nhất các vấn đề về gan, đặc biệt là với loại bệnh ít biểu hiện triệu chứng như men gan cao.

Men gan cao là một bệnh lý phổ biến trong thời gian gần đây và độ tuổi mắc bệnh đang ngày càng trẻ hóa, có thể gây ra nhiều hệ lụy nguy hiểm sau này. Mỗi người cần tự xây dựng ý thức bảo vệ sức khỏe cho riêng mình để giảm thiểu tối đa những tác nhân gây bệnh cho cơ thể.

Hi vọng bài viết này của Vivita.vn sẽ mang đến cho người đọc những hiểu biết nhất định và ý thức được việc men gan cao có nguy hiểm không, có ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe không cũng như nên làm gì để bảo vệ gan khỏe mạnh hơn.